Advertentie
Een interessant stukje geschiedenis over CPU-architectuur is onlangs opgedoken dankzij een bericht van AMD-ingenieur Phil Park op X (voorheen Twitter). Park verwijst naar een antwoord op Quora van voormalig Intel-ingenieur Robert Colwell, waaruit blijkt dat Intel mogelijk eerder dan AMD met een 64-bit x86-architectuur had kunnen komen.
Dit gebeurde echter niet door de focus van Intel op de Itanium-processors met een puur 64-bit IA-64-architectuur, die uiteindelijk een flop werden.
Rond het jaar 2000 bevonden Intel en AMD zich in een constante strijd om de beste processoren op de markt te leveren. Ondanks de overmacht van Intel in termen van middelen, bleek AMD vaak scherpere keuzes te maken. Dit was ook het geval toen AMD in 2003 hun 64-bit x86-processoren lanceerde, onder de namen Athlon 64 en Opteron, wat ervoor zorgde dat Intel’s Itanium-processoren naar de marge werden verdrongen.
Het verschil zat hem in de aanpak: AMD breidde de bestaande 32-bit x86-architectuur uit naar 64-bit, wat ervoor zorgde dat bestaande programma's zonder problemen bleven werken. Intel, daarentegen, probeerde een grote sprong te maken met de IA-64-architectuur van de Itanium-processors, die oudere 32-bit applicaties alleen via trage emulatie kon draaien. Dit bleek een pijnlijke misrekening: backward compatibility is cruciaal, zeker in de zakelijke en servermarkt waar Intel op mikte met de Itanium-reeks.
Volgens Colwell, destijds hoofd van Intels architectuurontwikkeling, waren de oorspronkelijke Pentium 4-processoren zelfs al klaar om 64-bit te ondersteunen. De eerste Pentium 4-processor, Willamette, werd gelanceerd in 2000, Itanium in 2002 en AMD's 64-bit processoren pas in 2003.
Intel had dus in theorie al eerder een vergelijkbare 64-bit instructieset kunnen uitbrengen. Colwell wilde deze uitbreiding ook daadwerkelijk in het product verwerken, maar het team kreeg de nadrukkelijke instructie om dit te verwijderen.
Intel wilde voorkomen dat de Pentium-processoren zouden concurreren met hun eigen Itanium-lijn. Dit leidde er uiteindelijk toe dat AMD in het gat sprong en de markt veroverde met hun x86-64 architectuur.
De Itanium-processors bleven weliswaar nog lang voortbestaan voor specifieke zakelijke toepassingen, maar Intel realiseerde zich al snel dat hun strategie niet houdbaar was. In 2004 maakte het bedrijf een omslag en introduceerde de Prescott-processoren, waarin de eerder verwijderde 64-bit instructieset eindelijk werd geactiveerd. Hierdoor kon Intel relatief snel reageren op AMD's succes en een groter fiasco vermijden.
Itanium, dat in eerste instantie een revolutie had moeten ontketenen, bleef echter altijd een nicheproduct en werd uiteindelijk volledig uitgefaseerd in 2021.
Colwell's visie bleek uiteindelijk juist: backward compatibility is koning, vooral op de pc-markt en in de enterprise-omgeving. Intels initiële negeren van deze realiteit kostte hen de voorsprong in de 64-bit race, een fout die AMD maar al te graag benut heeft.